برخی ویژگی های ریختی ماهی سه‌خاره Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 در مصب رودخانه‌های گرگان‌رود و قره‌سو، استان گلستان

نوع مقاله : مقاله کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 استاد گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

تعیین ویژگی‌های ریختی گونه‌های غیر‌بومی یکی از موضوعات مهم بوم‌شناختی است که می‌تواند در مدیریت بوم‌سازگان مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش، برخی ویژگی‌های ریختی ماهی سه‌خاره Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 در مصب رودخانه‌های گرگان‌رود و قره‌سو مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 147 عدد ماهی با استفاده از تور پره با چشمه 5/0 سانتی‌متری از بهمن 1392 تا فروردین 1393 جمع‌آوری گردید. نمونه‌ها زیست-سنجی و بوسیله اتولیت تعیین سن شدند. نتایج نشان‌داد که حداکثر سن ماهیان نر و ماده به ترتیب 2 و 3 سال بود. بزرگ‌ترین نمونه طولی و وزنی به‌ترتیب برابر با 62/7 سانتی‌متر و43/7 گرم مربوط به جنس ماده در رودخانه گرگان‌رود و 93/6 سانتی‌متر و 43/4 گرم مربوط به جنس ماده در رودخانه قره‌سومشاهده شد. الگوی رشد برای هر دو جنس‌ در هر دو مصب رودخانه گرگان‌رود و قره‌سو، آلومتریک مثبت بود. صفات ارتفاع و عرض بدن، ابتدای باله پشتی تا ابتدای باله مخرجی، قطر چشم، ابتدای پوزه تا انتهای باله پشتی و طول قاعده باله سینه‌ای از اهمیت بالاتری نسبت به بقیه صفات در جداسازی دو جمعیت مصب رودخانه گرگان‌رود و قره‌سو برخوردارند. همچنین در بررسی انگل‌های ماکروسکوپی ماهیان سه‌خاره در اندام‌های داخلی، انگل کورینوزوما استروموزوم، Corynoso mastrumasum یافت شد. به نظرمی‌رسد ماهی غیربومی سه‌خاره ممکن است به دلیل میزبان بودن این انگل و انتقال در چرخه غذایی، خطری جدی برای رشد و بقای سایر ماهیان در حوضه دریای خزر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Some morphological characteristics of three-spined stickleback Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 in Gorgan-rud and Qarah-su River estuaries, Golestan Province

نویسندگان [English]

  • Ehsan Borhan 1
  • Rasoul Ghorbani 2
  • Abdolmajid Hajimoradlou 2
  • Seyed Abbas Hosseini 2
1 M.Sc. Graduate, Dept. of Fisheries, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2 2Professor, Dept. of Aquaculture, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]

Determining morphological characteristics of exotic species is one of the important aspects to ecological studies that can be used in ecosystem management. In this research, some morphological characteristics of three-spined stickleback Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 in Gorgan-rud and Qarah-su River estuaries are surveyed. 147 specimens were collected using beach-seine with 0.5 cm mesh from February 2014 to April 2014. Samples were being biometry and age determination was done by otolith. Results showed that maximum age were 2+ and 3+ in male and female, respectively. The maximum length and weight were observed 7.62 cm and 7.43 gr and 6.93 cm and 4.43 gr in female genus in Gorgan-rud and Qarah-Su River estuaries, respectively. The growth model was positive allo-metric in female and male in Gorgan-Rud and Qarah-su Rivers. It was indicated body height and width, distance between initial dorsal fin and anal fin, eye diameter, distance between snout to end of dorsal fin and pectoral fin length showed more importance in distinguishing two populations from Gorgan-rud and Qarah-Su River estuaries. Also, it was observed macroscopic Corynoso mastrumasum in inner organs. It seems, the three-spined stickleback, exotic fish, may seriously dangerous for growth and survival of other fish species in the Caspian Sea basin due to the host of this parasite and transmission in the food cycle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gasterosteus aculatus
  • morphological characteristics
  • Gorgan-Rud River estuary
  • Qarah-Su River estuary

مراجع

Abdoli, A. 1999. Fish of inland waters of Iran. Museum of Nature and Wildlife of Iran, Tehran, 378p.
Afshin, Y. 1994. Iranian rivers. Ministry of Energy Jamab Consulting Engineers Company. Tehran.
Ahnelt, H., Pohl, H., Miljkovic, N., and Hilgers, H. 2006. Phenotypic diversity in the threespine stickleback Gasterosteus aculeatus LINNAEUS, 1758 (Teleostei: Gasterosteidae) in western Austria- the four-spined form. Naturhistorisches Museum Wien 107(B): 25-38.
Bagenal, T.B., and Tesch, F.W. 1978.Age and growth. In: Bagenal, T.B. Methods for assessment of fish production in freshwater. Third edition. Blackwell scientific publication. London. Pp: 101-136.
Bell, M.A., and Foster, S.A. 1994. Introduction to the evolutionary biology of the threespinestickleback. In: M.A. Bell & S.A. Foster (eds.): The evolutionary biology of the three spinestickleback. Oxford University Press New York, Pp: 1-27.
Coad, B.W., and Abdoli, A. 1993. Exotic fish species in the fresh waters of Iran. Zoology Middle East. 9: 65-80.
Ghoroghi, A. 1994. Identification of bluga in the coastal of Caspian Sea. Iranian Fisheries Research and Training Institute. Fisheries Research Center of Mazandaran Province. 469p.
Holčík, J. 1989. The Freshwater Fishes of Europe. Vol. 1, Part II. General introduction to fishes Acipenseriformes. AULA-Verlag Wiesbaden, 470p.
Maksimenkov, V.V., and Tokranov, A.M. 1995. Feeding habits of threespined stickleback, Gasterosteus aculeatus, (Gasterosteidae), in the Bol’ shaya river estuary (west Kamchatka). J. Ichthol.35: 6. 88-99.
Najm, M., Shokrzadeh, M., Fakhar, M., Sharif, M., Hosseini, M., Rahimi Asboui, B., and Habibi, F. 2014. Investigation of heavy metal concentrations in different tissues of Kilka fish and threespine stickleback in Caspian Sea. J. Mazandaran Med. Sci. 24: 113. 185-192.
Niksirat, H., Hatef, A., and Abdoli, A. 2010. Life cycle and feeding habits of the threespined stickleback Gasterosteus aculeatus (Linnaeus, 1758): analien species in the southeast Caspian Sea. International Aquatic Research.2: 97-104.
Niksirt, H., Hatef, A., Hajimoradloo, A., Ghorbani, R., and Niko, M. 2006. Gasterosteus aculeatus (L.) infection with Corynosoma strumosum in Gomishan wetland. Iran. Sci. Fish. J.15: 2. 160-155.
Patimar, R., Horry Najafabadi, M.,and Ghadi Souraki, M. 2010. Life history features of the nonindigenous three-spined stickleback (Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758) in the Gomishan wetland (southeast Caspian Sea, Iran). Turk J. Zool. 34: 461-470.
Sanchez-Gonzales, S., Ruiz-Campos,G., and Contreras-Balderas, S. 2001. Feeding ecology and habitat of the threespined stickleback, Gasterosteus aculeatus microcephalus, in aremnant population of northwestern Baja California, Mexico. Ecology of Freshwater Fish. 10: 191-197.
Sefidkenar Langroudi, Y. 1964. Fish and its parasites. PhD Thesis, University of Tehran. 72p.
Taghavi, M., Mukhir, B., Saeedi, A., and Mousavi, H. 2012. Parasitic infection of Hemiculter lucisculus, Liza auratus and Gasterosteus aculeatus in the Zardi River (Mazandaran). Iran. Sci. Fish. J. 21: 4. 151-156.
Weatherley, A.H., and Gill, H.S. 1987. The Biology of fish Growth. Academic Press, London.
Wootton, R.J. 1984. A Functional Biology of Sticklebacks, Croom Helm, London.
Wootton, J.T. 1992. Indirect effects, prey susceptibility, and habitat selection: impacts of birds on limpets and algae. Ecology, 73: 981-991.
مجله بهره برداری و پرورش آبزیان
دوره 9، شماره 4
دی 1399
صفحه 77-88

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار