اثرات تخریب زیستگاه بر اساس سیلاب های فصلی و مدیریت آن در حوضه رودخانه: مطالعه موردی رودخانه زرین‌گل

نوع مقاله : مقاله کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

2 گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

چکیده

طبیعت در هر لحظه، تحت تأثیر فعالیت انسانی و تخریب طبیعی است. سیل از جمله این بلایای طبیعی است که خرابی‌های فراوانی را در طبیعت به جای می‌گذارد. این تحقیق در حوضه رودخانه زرین گل موقعیت جغرافیایی ˝40 ΄43 °54 تا ˝36 ΄11 °55 شرقی و عرض جغرافیایی ˝30 ΄43 °36 تا ˝44 ΄8 °37 شمالی با استفاده از آمار ایستگاه‌های دبی سنجی و سیلاب‌های مخرب ثبت شده در فصل تابستان 1396 به منظور دستیابی به روند تغییرات (طی عملیات میدانی) و علت وقوع سیلاب انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیش‌ترین سیلاب مخرب حوضه رودخانه زرین گل در شهرستان علی‌آباد کتول در مرداد ماه و در فصل تابستان گزارش شده است. بیش‌ترین عرض 76 متر در محدوده بالادست رودخانه و با بستر غالب تخته‌سنگ ثبت شده است. همچنین درصد پوشش حاشیه‌ای رودخانه بعد از سیل به طور قابل چشمگیری کاهش داشته است. کاهش مجموع بارش سالانه و وقوع خشک‌سالی‌های طولانی مدت، افزایش حداکثر بارش سالانه و وقوع آن در فصل غیرمعمول در مرداد ماه، وجود سر شاخه‌ها با شیب تند، تبدیل مناطق جنگلی و مرتعی شیب‌دار به اراضی دیم، چرای بی‌رویه دام و مسدود شدن دهانه پل‌ها به دلیل کوچک بودن از عوامل طبیعی و انسانی موثر در وقوع سیل در این منطقه می‌باشد. به طور کلی این عوامل باعث تخریب زیستگاه طبیعی موجودات بومی ساکن این رودخانه شده و باعث کاهش تنوع زیستی یا نابودی آن‌ها می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Habitat Destruction on seasonal floods and Management in River Basin: A Case Study of Zarrin Gol River

نویسندگان [English]

  • Mohammad Gholizadeh 1
  • Raheleh Motamedi 2
1 1Assistant Prof., Dept. of Fisheries, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Iran,
2 Dept. of Fisheries, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Iran
چکیده [English]

Nature is always at the risk of human activity and natural injury and damages. Flooding is one of those natural disasters that causes damage in nature. This research in the Zarin-Gol River basin has a geographic position of 40 ° 43 ° 54 'to 36 ° 11'55' E and the latitude '30 43 ° 36 'to 44 ° 8'37 " using the statistics of flood discharging stations and stations registered in the summer of 2017 in order to achieve the process of change (during field operations) and the cause of the flood. The results of this study showed that the highest destructive flood in the Zarin-Gol basin in Aliabad-Katoul city was reported in August, summer. The maximum width is 80 meters in the upper area of the river and is dominated by bedrock. Also, the percentage of river marginal vegetation cover after the flood has decreased dramatically. Reduction of total annual rainfall and the occurrence of long-term droughts, increase in maximum annual precipitation and its occurrence in unusual season in August, the presence of tributary with a steep slope, conversion forest and rangeland area to dry land, excessive livestock and blockage bridges are due to being small of natural and human factors that are effective in flood events in this area. In general, these factors causing the destruction of the natural habitat of natives living in the river and reduce biodiversity or destroy them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Flood
  • Habitat degradation
  • Ecological rehabilitation
  • Zarin-Gol River Basin

مراجع

1.Asghari Moghadam, M.D. 2005. Income on the Status of Natural Factor Studies in Rural Planning, Sarah Publications, Tehran.
2.Bard, E.C., Sheley, R.L., and Jacobsen, J.S. 2003. Using ecological theory to guide augmentative restoration (Montana). Ecological Restoration, 21: 143-144.
3.Bartholdy, J., and Billi, P. 2002. Morphodynamics of a pseudomeandering gravel bar reach. Geomorphology,42: 293-310.
4.Brookes, A. 1995. Challenges and objectives for geomorphology in U.K., J. River Manage. earth surface processes and landforms, 20: 593-610.
5.George, S.D., Baldigo, B.P., Smith, A.J., and Robinson, G.R. 2015. Effects of extreme floods on trout populations and fish communities in a Catskill Mountain river. Freshwater Biology, 60: 12. 2511-2522.
6.Gholizadeh, M., Toomaj, A., and Hossiendost, S.D. 2017. Modelinghabitat requirements of riverine stone loach, Paracobitis hircanica (Teleostei: Nemacheilidae) in the Zarin-Gol River, Caspian Sea basin, Iran. Iran. J. Ichthyol. 4: 4. 340-351.
7.Huang, H.Q., Liu, X., and Nanson, G.C. 2014. Commentary on a Conceptual model for complex river responses using an expanded Lane diagram by DavidDust and Ellen Wohl. Geomorphology, 209: 140-142.
8.IPCC. 2012. Managing the risks of extreme events and disasters to advance climate change adaptation. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
9.Lytle, D.A., and Poff, N.L. 2004. Adaptation to natural flow regimes. Trends in Ecology and Evolution, 19: 94-100.
10.Marriott, S. 2003. Water, water, everywhere! Flooding and flood control. Geography Review, 16: 10-13.
11.Milner, A.M., Robertson, A.L., McDermott, M.J., Klaar M., and Brown L.E. 2012. Major flood disturbance alters river ecosystem evolution. Nature Climate Change, 3: 137-141.
12.Mikaeli, A.R., Mir Karimi, H., and Yazdandad, H. 2001. Golestan National Park before and after the flood of August 2001. Conference on Golestan Province Flood Survey from an Environmental Perspective. November 21, 2001. EPA. Gorgan.
13.Mikaeli, A.R., Tabrizi. A., and Deziani, S. 2017. A Study on the Self- Rehabilitation of Natural Ecosystems in Flooded Hazard Areas for Developing Applied Methods in Ecological Rehabilitation (Case Study: Golestan Recreational Area of the Golestan National Park). 7: 14. 145-156.
14.Ministry of Energy. 1998. Studies of the first stage of artificial limestone feeding project of Garmabdasht Zarrin Gol (Volume II) Hydrological studies.
15.Mosaedi, A. 2001. Investigating the causes of flood damage and easing factors in east Golestan in August 2001, Gorgan University of Natural Resources, Pp: 2-1.
16.Rawanab Consulting Engineers. 2011. Explanation of the designation of the margin of the Madarsu River in Golestan National Park.
17.Vahabzadeh, AS. 2003. Knowledge of the environment; Live Planet (translation), Second Edition, Jihad Publishing University of Mashhad, 267, 680p.
18.Whisenant, S.G. 1999. Repairing of Damaged Wildlands: a process-oriented, landscape-scale approach, Cambridge Univ. Press, UK. 312p.
19.Zorn, T.G., Seelbach, P.W., and Wiley, M.J. 2002. Distributions of Stream Fishes and their Relationship to Stream Size and Hydrology in Michigan's Lower Peninsula. Transactions of the American Fisheries Society, 131: 70-85.
مجله بهره برداری و پرورش آبزیان
دوره 9، شماره 2
تیر 1399
صفحه 33-44

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار