ارزیابی وضعیت بهره‌برداری ماهی کلمه خزری (Rutilus caspicus , Yakovlev, 1870) در سواحل جنوب شرقی دریای خزر با مدل LBB

نوع مقاله : مقاله کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، استادیار گروه تولید و بهره‌برداری آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 استادیار پژوهشی بازنشسته مرکز تحقیقات آبزیان آب‌های داخلی، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 دکتری زیست‌شناسی دریا، دانشگاه فنی دولتی کالینیگراد، کالینینگراد، روسیه.

چکیده

پژوهش حاضر با استفاده از مدل LBB به ارزیابی وضعیت بهره‌برداری و برآورد نقاط مرجع شیلاتی گونه ماهی کلمه در سواحل جنوب شرقی دریای خزر در چهار دوره زمانی 1390-1388، 1393-1391، 1396-1394 و 1399-1397 پرداخته است. مقادیر بیومس نسبی (B/B0) در چهار دوره زمانی مذکور به ترتیب 32/0، 14/0، 04/0 و 13/0 محاسبه شد که نشان می‌دهد کمترین و بیشترین نرخ تخلیه به میزان 68 و 96 درصد به ترتیب مربوط به اولین و سومین دوره زمانی می‌باشد. نسبت (F/M) از 16/1 در دوره زمانی 1390-1388 تا 79/8 در دوره زمانی 1396-1394متغیر بود. نسبت‌های M/K، F/K و Z/K بدست آمده از داده‌های کل دوره نمونه‌برداری به ترتیب برابر با 44/1، 94/3 و 38/5 برآورد شدند. مقادیر این شاخص‌ها دارای نوسان بود بطوری که بیشترین مقدار M/K و دو شاخص دیگر به ترتیب مربوط به اولین و سومین دوره‌ زمانی بود. با توجه به شاخص B/BMSY، ذخیره ماهی کلمه در دوره زمانی 1396-1394 در وضعیت تهی شدن و در سال‌های دیگر به شدت تحت بهره‌برداری بی‌رویه بوده است. بنابراین، نتایج مدل نشان می‌دهد هم‌اکنون میزان برداشت بیشتر از حداکثر محصول پایدار (MSY) بوده و ذخیره به شدت درحال کاهش و در وضعیت بحرانی می‌باشد. مقادیر F/M و B/B0 نیز بهره-برداری بی‌رویه را تایید می‌کنند. در مجموع، نتایج مدل LBB تأیید می‌کند که منابع صید ماهی کلمه در سال‌های اخیر در سواحل جنوب شرقی دریای خزر به شدت کاهش یافته و در معرض خطر انقراض قرار دارد. جهت حفظ و احیای ذخیره مذکور نیازمند ارائه اقدامات مدیریتی کارآمدتر و سخت گیرانه‌تری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessing the exploitation status of the Caspian roach (Rutilus caspicus , Yakovlev, 1870) in the southeast coast of the Caspian Sea using LBB model

نویسندگان [English]

  • Parviz Zare 1
  • Gholamali Bandani 2
  • Zeinab Ansari 3
1 Corresponding Author, Assistant Prof., Dept. of Aquatic Production and Exploitation, Faculty of Fisheries and Environmental Sciences, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
2 Retired Research Assistant Prof., Inland Waters Aquatics Resources Research Center, Iranian Fisheries Science Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran
3 Ph.D. of Marine Biology, Kaliningrad State Technical University, Kaliningrad, Russia
چکیده [English]

The present study has done to evaluating the exploitation status and estimating the reference points of the Caspian roach in the southeast coast of the Caspian Sea in four time periods 2009-2011, 2012-2014, 2015-2017 and 2018-2020 using the LBB model.The relative biomass (B/B0) values for the species in four time periods were calculated as 0.32, 0.14, 0.04 and 0.13, respectively, which indicated that the lowest and highest depletion rate are 68 and 96%, which are related to the first and third time periods, respectively. The ratio of fishing mortality to natural mortality (F/M) varied from 1.16 in the period of 2009-2011 to 8.79 in the period of 2015-2017. The ratios of M/K, F/K and Z/K obtained from the data of the entire sampling period were estimated as 1.44, 3.94 and 5.38, respectively. In different periods of time, the values of these indices fluctuated so that the highest value of M/K and the other two indices corresponded to the first and third periods, respectively. According to indicator B/Bmsy, the Caspian roach stock in the period of 2015-2017 was in a collapsed status and in other years it was grossly exploited. Therefore, the results of the model show that the amount of harvesting is now more than the maximum sustainable yield (MSY) and the stock is severely decreasing and in a critical state. The values of F/M and B/B0 also confirmed the greatl overfished status. In general, the results of the LBB model confirm that the fishing resources of the Caspian roach in the coastal waters of the South Caspian Sea have greatly decreased and are in danger of extinction, and it is necessary to provide more effective and strict management measures to recovery/rebulding the abundance of the Caspian roach stock and save/conserve its stock.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caspian roach
  • explotation status
  • fish stock conservation
  • LBB model
  • data-limited fishery

مراجع

1.Hilborn, R., and Walters, C.J. 1992. Quantitative Fisheries Stock Assessment. Chapman and Hall, New York, NY, USA.
2.Kaiser, M.J., and de Groot, S.J. (Ed.) 2000. Effects of Fishing on Non-target Species and Habitats: Biological, Conservation and Socio-economic Issues. Blackwell Science, Oxford, UK.
3.Worm, B., Hilborn, R., Baum, J.K., Branch, T.A., Collie, J.S., Costello, C., Fogarty, M.J., et al. 2009. Rebuilding global fisheries. Science, 325: 578-585.
4.Smith, M.D., Roheim, C.A., Crowder, L.B., Halpern, B.S., Turnipseed, M., Anderson, J.L., Asche, F., et al. 2010. Sustainability and global seafood. Science, 327: 784-786.
5.Froese, R., Winker, H., Coro, G., Demirel, N., Tsikliras, A.C., Dimarchopoulou, D., Scarcella, G., et al. 2018. A new approachfor estimating stock status from length frequency
data. ICES Journal of Marine Science,
75: 2004-2015.
6.Bandani, Gh.A., Ghasemi, Sh., Larijani, M., Abbasi, K., Daryanabard, Gh., Ghadirnezhad, H., Abdolmaleki, Sh., Taleshian, H., Doji, E., Kor, A., and Habibisaleh, F. 2016. The stock assessment of bony fish, carp (Cyprinus carpio) and roach (Rutilus rutilus) in southern coast of the Caspian Sea. Iranian Fisheries Science Research Institute- Inland Waters Aquatics Resources Research Center. 32p.
7.Bandani, Gh.A., Ghasemi, Sh., Talebzadeh, A., Fazli, H., Taghvi, A., Larijani, M., Aghaeimoghadam, A., Yahyaei, M., Ghasami, M., and Shirazi, A. 2017. Stock assessment (Cyprinus carpio and Rutllus caspicus) in Iranian waters of Caspian Sea (2015-2017). Iranian Fisheries Science Research Institute-Inland Waters Aquatics Resources Research Center. 32p.
8.Bandani, Gh.A., Ghasemi, S., Taghvimotlagh, A., Larijani, M., Talebzadeh, A., Fazli, H., Aghaeimoghadam, A., Yahyaei, M., Ghasami, M., and Rezaei Shirazi, A. 2018. Stock assessment (Cyprinus carpio and Rutllus caspicus) in Iranian waters of Caspian Sea (2017-2018). Iranian Fisheries Science Research Institute. 29p.
9.Dordi Tatr, R., Ghorbani, R., Gorgin, S., Bandani, Gh., and Yahyaei, M. 2018. Assessing exploitation status of Caspian roach (Rutilus caspicus, Yakovlev, 1870) in southeast of the Caspian Sea. Journal of Utilization and Cultivation of Aquatics. 27: 4. 67-76.
10.Baldé, B.S., Fall, M., Kantoussan, J., Sow, F.N., Diouf, M., and Brehmer, P. 2019. Fish-length based indicators for improved management of the sardinella 2 fisheries in Senegal. Regional Studies in Marine Science. 31: 1-10.
11.Wang, Y., Wang, Y., Liu, S., Liang, C., Zhang, H., and Xian, W. 2020. Stock Assessment Using LBB Method for Eight Fish Species From the Bohai and Yellow Seas. Frontiers in Marine Science. 7: 164.
12.Liang, C., Xian, W., Liu, S., and Pauly, D. 2020. Assessments of 14 Exploited Fish and Invertebrate Stocks in Chinese Waters Using the LBB Method. Frontiers in Marine Science. 7: 314.
13.Zhang, L., Ren, Q., Liu, M., Xu, Q., Kang, B., and Jiang, X. 2020. Fishery Stock Assessments in the Min River Estuary and Its Adjacent Waters in Southern China Using the Length-Based Bayesian Estimation (LBB) Method. Frontiers in Marine Science. 7: 507.
14.Yue, L., Wang, Y., Zhang, H., and Xian, W. 2021. Stock Assessment Using the LBB Method for Portunus trituberculatus Collected from the Yangtze Estuary in China. China. Applied Sciences. 11: 1. 342.
15.Ju, P., Chen, M., Tian, Y., Zhao, Y., Yang, S., and Xiao, J. 2020. Stock Status Estimating of 5 Shark Species in the Waters Around Taiwan Using a Length-Based Bayesian Biomass Estimation (LBB) Method. Frontiers in Marine Science. 7: 632.
16.Wang, X., He, Y., Du, F., Liu, M., Bei, W., Cai, Y., and Qiu, Y. 2021. Using LBB Tools to Assess Miter Squid Stock in the Northeastern South China Sea. Frontiers in Marine Science. 7: 518-627.
17.Beverton, R.J.H., and Holt, S.J. 1966. Manual of Methods for Fish Stock Assessment, Part II-Tables of Yield Functions; FAO Fisheries Technical Paper No. 38 (Rev. 1); FAO: Rome, Italy, 10p.
18.Palomares, M.L.D., Froese, R., Derrick, B., Nöel, S.L., Tsui, G., Woroniak, J.,
et al. 2018. “A preliminary global assessment of the status of exploited marine fish and invertebrate populations,” in A Report Prepared by the Sea Around Us for OCEANA, (Washington, DC: OCEANA), 64p.
19.Pauly, D., and Munro, J.L. 1984. Once More on the Comparison of Growth in Fish and Invertebrates. Fish byte, 2: 21.
مجله بهره برداری و پرورش آبزیان
دوره 12، شماره 1
فروردین 1402
صفحه 87-97

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار